دکتر محمد حسن تمدن جهرمی
رشته تخصصی: اقتصاد سیاسی
علامه فقید مرحوم استاد دکتر محمدحسین تمدن جهرمی اول دیماه سال یک هزار و سیصد و چهار هجری شمسی در شهرستان جهرم واقع در استان فارس متولد شد. پدر ایشان کربلائی حاجی محمد عطار تمدن ـ مردی منطقی و متدین ـ و مادرش منور خانم متولد جهرم بودند. پدرش انتظار داشت که فرزند چهارم خانواده رشته طب را بخواند لذا وی در رشته طب شرکت کرده و در رشته پزشکی قبول شد، در همان آغاز کلاسها، یک روز برای تحقیق به تالار تشریح رفت و منظرهای که از تشریح دید حالش را بد کرد به طوری که از آن روز دیگر به دانشگاه نرفت و لذا انصراف داده و رشته حقوق را که در آن هم قبول شده بود انتخاب کرده و به ادامه تحصیل پرداخت[1].
… وی که در دوره دبستان از شاگردان نمونه مدرسه بود دوره تحصیلات ابتدائی را از پنج سالگي (در حالي كه فرّاش مدرسه هر روز او را به كول ميگرفت و به مدرسه ميبرد.) در «مدرسة اسلامیة جهرم» که مدیریت آن را روحانی فاضل و باتقوا، مرحوم حجت الاسلام
حاج آقا سیّد محمد احمدی به عهده داشتند، گذرانید، آنگاه تحصیلات متوسطه را در دبیرستان نمازی شیراز دنبال نمودند و پس از کسب رتبه اول در امتحان نهایی استان فارس این مقطع، وارد تحصیلات سیکل دوم شده و کلاسهای 10 و 11 را در دبیرستان شاهپور شیراز با موفقیت طی نمود و برای ادامه تحصیل در کلاس ششم دبیرستان به تهران سفر نمود و در دبیرستان ایرانشهر مشغول به تحصیل شد و در شعبه علمی، یعنی در ریاضیات و علوم طبیعی موفق به دریافت درجه دیپلم شد و در خرداد سال 1320 موفق به اتمام دورة کامل متوسطه گردید. در سال 1321 به دانشکده حقوق و علوم سیاسی و علوم اقتصادی دانشگاه تهران وارد شد وي از دوراني كه در دانشكده حقوق مشغول بود، كتابها و نشريات اقتصادي به ويژه نوشتههاي اقتصاددانان به اصطلاح دگرانديش را مطالعه ميكرد، ولي چون درسهاي اقتصادي ارائه شده در دانشكده نظرش را جلب نميكرد، رشتۀ قضايي را انتخاب کرد و تحصیلات سه ساله رشته قضایی را در خرداد سال 1324 به پایان رساند.
با آغاز دوران دانشجویی تا سالهای کودتای 28 مرداد 1332 در حوزههای روشنفکری و مبارزات اجتماعی، سیاسی حضوری فعال داشت. فهم دقيق نقاط ضعف و قوت مكاتب فكري، استقلال نظر، آزادگی و اتکاء بر منطق استاد موجب شد تا در این سالها از معدود کسانی باشد که برخلاف دیگران، از دولت ملی حمایتی جدّی به عمل آورند….
وی پس از آنکه با قید بسیار خوب پایان نامه تحصیلی خود را گذراند و درجه لیسانس در رشته قضایی را کسب نمود. كارآموزي وكالت دادگستري را به مدت يك سال نزد مرحوم شريعتزاده ـ وكيل مبرّز ـ گذراند و پس از گذراندن امتحان، به وكالت پايه 1 دادگستري نائل آمد و مشغول كار وكالت شد… ضمناً پس از باز شدن دورۀ دكتري دانشكدۀ حقوق تصمیم میگیرد تا ادامه تحصیل دهد. ایشان پس از قبولي در مسابقۀ ورودي وارد مقطع دکترای حقوق شد و مراحل این مقطع را تا اخذ 12 شهادت نامه از اساتید دانشکده جهت تدوین رساله و دکتری پیش گرفت. گرچه رسالهای را با عنوان «قراردادهای دسته جمعی كار» آغاز نمود. اما در آن سال مسابقهای براي دورهاي در مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن پیش آمد که در اين مسابقه قبول شد و در نتيجه او در سال 1339 از سوی مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن برای دورهای یکساله به نام مدیریت اقتصادی اجتماعی که شامل اقتصاد، علوم اداری و جامعهشناسی بود دعوت شد. پس از گذرانيدن دورۀ مديريت اقتصادي و اجتماعي و اخذ ديپلم آن، و پيش از آغاز دورۀ دكتري، وي در دورۀ دو ساله فوق ليسانس، آكادميك مديريت دولتي[2] دانشگاه لندن را كه شامل مديريت اقتصادي، حقوق اساسي و اداري انگليسي و مديريت اجتماعي در جامعه شناسي نيز بود در ظرف يك سال به پايان رسانيد، همچنين ديپلم حقوق انگليسي را در كالج سيتي لندن (city of london college) دريافت كرد. دورة دکتری مطالعاتی را در حوزة اقتصاد و علوم سیاسی به پایان رساند. و رساله دکترای خویش را با عنوان «بررسی تطبیقی برنامهریزی اقتصاد در فرانسه و یوگسلاوی» تدوین نمود. تحصیل و تحقیق وی در مدرسة اقتصاد و علوم سیاسی لندن (LSE) تا سال 1345 ادامه یافت.
پس از اتمام دوره دکتری به ایران مراجعت نمود در سال 1345 به استخدام مؤسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تهران به ریاست مرحوم دکتر حسین پیرنیا درآمد و مسئول بخش تحقیقات برنامهریزی آن مؤسسه شد. پس از آنکه مرحوم پیرنیا اولین دانشکده اقتصاد کشور را در دانشگاه تهران به سال 1346 تأسیس نمود، دکتر تمدن به عنوان دانشیار این دانشکده استخدام شد. تلاش و کوشش خستگی ناپذیر استاد در عرصه تحقیق و آموزش موجب شد تا ایشان پس از آن به مقام استادی ارتقاء یابند. دکتر تمدن به زبانهای انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و ایتالیایی آشنائي كامل دارند. ايشان تا پایان بازنشستگی مرسوم در سال 1376 به طور مداوم در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران و سایر دانشگاههای ایران فعالیت نموده و طی 30 سال خدمت در عرصه تحقیق و آموزش ضمن پیشبرد امور علمی و گسترش آن، تربیت دانشجویان را در دستور کار خویش قرار داده و قریب 35 ماده درسی را در این دوران تدریس نمود.
دروسی را که ایشان در مقاطع لیسانس، فوق لیسانس و دکتری در دانشگاههای تهران، علامه طباطبایی، شهید بهشتی، تربیت مدرس، امام صادق(ع) و … تدریس نمودهاند در 5 موضوع ذیل دستهبندی میشوند(برای اطلاع بیشتر رجوع شود به مقاله دغدغه های تمدن، اثر ابوالفضل پاسبانی صومعه که در فصلنامه چشم اندازهای دانش اقتصاد به سال 1385 منتشر گردیده است.)
- مسائل روش، منطق و ويژگيهاي علوم اجتماعی و اقتصادی
- مسائل تئوری اقتصاد
- اقتصاد، جامعه و تاریخ
- علوم سیاسی
- حقوق
[1]. پدر پس از آنکه دید محمدحسین در رشته طب موفق نمیشود از برادر کوچکتر محمدحسن که 8 سال تفاوت سنی داشت، خواست تا در رشته طب ادامه تحصیل دهد که او هم اکنون پزشک عمومی است.
[2]. Post – graduate Academic Diploma in Public Administration.
دکتر ابوالفضل پاسبانی صومعه
دکتر ابوالفضل پاسبانی صومعه متولد سال 1354 در شهر تهران و دانش آموخته دوره ی دکتری علوم اقتصادی در دانشگاه مفید با گرایشهای اقتصاد بخش عمومی، اقتصاد توسعه و اقتصاد اسلامی، رساله ی دکتری خویش را با عنوان «تحلیلی بر مزدهای منصفانه» در سال 1391 تألیف نموده اند. ایشان عضو هیئت علمی و مشاور اقتصادی سازمانهای علمی و اقتصادی گوناگون از قبیل جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، دانشگاه مفید، مرکز پژوهشهای توسعه و آینده نگری سازمان برنامه و بودجه، پژوهشکده مطالعات توسعه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی و … بوده و دروس اقتصادی متنوعی را در مقاطع مختلف دانشکده های دانشگاههای تهران، علامه طباطبایی، مفید، خوارزمی، امام صادق(ع)، سیستان و بلوچستان، سمنان، قزوین، آزاد اسلامی تهران و … تدریس کرده اند.
ایشان با کسب دانش از محضر استادانی چون دکتر محمدحسین تمدن جهرمی، دکتر اکبر کمیجانی، دکتر جعفر عبادی، دکتر مجید احمدیان، دکتر محمود متوسلی، دکتر محمد ستاریفر، دکتر کاظم صدر، دکتر حسین نمازی، دکتر ایرج توتونچیان، دکتر جمشید پژویان، دکتر یدالله دادگر،دکتر کریم امامی ،دکتر محمد حسین پورکاظمی در مقطع دکترا و گذراندن دوره های آموزشی در دانشگاههای خارجی، ضمن انجام پژوهشهای اقتصادی، تاکنون چندین اثر بدیع را در این رشته به زیور طبع درآورده اند